خاندان دنبلی و نقش آنان در عرصه فرهنگ و اجتماع ایران عصر قاجار

خاندان دنبلی از جمله خاندان های سیاسی برجسته ای می باشد که نقش موثری در تاریخ ایران ایفا نموده است. با توجه به اینکه روابط حکومت های محلی با دولت مرکزی از مسائل مهم تاریخ ایران به شمار می آید، بررسی نقش سیاسی و اجتماعی این خاندان اهمیت خواهد یافت. حکومت محلی دنبلی از دوره آق قویونلو تا دوره پادشاهی فتحعلی شاه قاجار، در آذربایجان دوام داشت. دنبلی ها پس از اسکان در آذربایجان، از خصلت های ایلی، یعنی زندگی بدوی و ابتدایی خارج شدند و به مدنیّت روی آوردند. تحول در ساختار فرهنگی دنبلی ها به قدری قابل توجه است که نام آن ها را در زمره فرهیخته ترین خاندان های ایران می بینیم. به جز این رشد فرهنگی، نقش این خاندان به لحاظ سیاسی، سیاست داخلی و خارجی، و اجتماعی و عمرانی نیز قابل توجه و بررسی می باشد. با توجه به تبار کرد و تفاوت مذهبی دنابله در ابتدا، امرای دنبلی هیچ گاه در پی تجزیه طلبی برنیامده و همواره همسو و هم جهت با سیاست های دولت مرکزی و تأمین منافع ملی کشور عمل نموده اند. همچنین به لحاظ سیاست خارجی، حضور آنان در ?ذربایجان به مسئله ای در روابط ایران و عثمانی و حتی کشورهای دوردست اروپایی بدل گشت. عمر حکومت خاندان دنبلی با ورود عباس میرزا به آذربایجان در سال 1214 هجری به پایان رسید، اما آنان بس از این تاریخ به خدمت قاجارها درآمده و به لحاظ سیاسی و فرهنگی، نقشی مهم در این دوره ایفا نمودند.